W dniu 19 kwietnia 2013 r. w trakcie 38. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej została uchwalona ustawa o zmia­nie ustaw regulujących wykonywanie niektó­rych zawodów (druki nr 806,  1166 i 1166A), która następnie w dniu 24 kwietnia 2013 roku została przesłana przez Marszałka Sejmu do Marszałka Senatu celem rozpatrzenia jej przez Senat (druk nr 344).

Marszałek Senatu w dniu 24 kwietnia 2013 r. skierował tą ustawę do Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, oraz Komisji Ustawodawczej. Wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Ustawodawczej w tej sprawie planowane jest na dzień 8 maja 2013 r. Rozpatrzenie ustawy o zmia­nie ustaw regulujących wykonywanie niektó­rych zawodów przez Senat planowane jest na 33. posiedzeniu Senatu RP w dniach 15 – 16 maja 2013 roku.

Należy zauważyć, że o dotychczasowych działaniach Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, zmierzających do zwrócenia uwagi parlamentarzystów oraz przedstawicieli strony rządowej na problemy związane z włączeniem zawodu rzeczoznawcy majątkowego do projektu ustawy deregulacyjnej, Zarząd PFSRM informował na bieżąco zarówno Stowarzyszenia sfederowane w PFSRM, jak również upubliczniając stosowne stanowiska na stronie internetowej Federacji (www.pfsrm.pl). Merytoryczne opracowania wskazujące na to, że deregulacja zawodu rzeczoznawcy majątkowego w proponowanym przez sejmową Komisję Nadzwyczajną do rozpatrywania projektów ustaw deregulacyjnych pozbawiona jest merytorycznego uzasadnienia z jednoczesnym naruszeniem konstytucyjnych zasad procedur legislacyjnych zostały przekazane m.in. wszystkim posłom na Sejm RP (treść: www.pfsrm.pl/node/1971). Zainteresowanie tym tematem było dość duże. Jednak z ostatecznych wyników głosowania w Sejmie wynika, że ustawa ta znalazła „uznanie” w oczach „koalicji” dwóch partii: PO i PiS. Większość dyskusji zarówno w trakcie obrad Komisji Nadzwyczajnej, jak i na posiedzeniach Sejmu nie miały pogłębionego podłoża merytorycznego. Należy zaznaczyć, że nie dotyczy to tylko zawodu rzeczoznawcy majątkowego, ale również innych zawodów o ugruntowanej pozycji i dłuższej tradycji (np. notariusz, adwokat, radca prawny). Ostateczna decyzja miała podłoże polityczne, co jak wszyscy wiemy nie ma nic wspólnego z argumentacją merytoryczną. Liczył się „duch ustawy”. Bardzo istotny, z punktu widzenia posłów, jest również efekt „pijarowski” uchwalenia takiej ustawy, bo deregulację, jako ideę, popiera większość społeczeństwa. Idea deregulacji znajdowała i znajduje wsparcie we wszystkich głównych mediach mainstreamowych.

Warto zauważyć, że w następstwie odbytych spotkań członków zarządu PFSRM z reprezentantami Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz prowadzonej korespondencji, Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych otrzymała pismo od Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (przesłane do stowarzyszeń oraz dostępne na stronie internetowej PFSRM), z którego jednoznacznie wynika, że Minister wystąpił do Przewodniczącego sejmowej Komisji Nad­zwyczajnej z zastrzeżeniami co do przebiegu procedury legislacyjnej związanej z zawodem rzeczoznawcy majątkowego oraz zakresu ingerencji Komisji w projekt ustawy (treść: www.pfsrm.pl/node/2115).

Przechodząc do opisu aktualnego etapu procesu legislacyjnego należy stwierdzić, że ostateczne głosowanie na posiedzeniu plenarnym Sejmu zostało poprzedzone posiedzeniem nr 9 Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrywania projektów ustaw deregulacyjnych, które odbyło się w dniu 17 kwietnia 2013 roku. To właśnie na tym posiedzeniu nie został przyjęty wniosek Klubu SLD o odrzucenie projektu ustawy w całości. Odrzucone zostały również, bez żadnej merytorycznej dyskusji, poprawki zgłoszone przez Posła Józefa Rackiego z Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe, dotyczące między innymi powrotu do legitymowania się kandydatów do zawodu rzeczoznawcy majątkowego wykształceniem wyższym magisterskim. Poseł Racki podnosił między innymi, że niejasne jest sformułowanie użyte w poprawkach posłów Szczerby i Jarosa (obaj PO) mówiące o uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów wyższych na kierunku obejmującym wiedzę i umiejętności dotyczące wyceny nieruchomości sprawdzoną w postępowaniu kwalifikacyjnym do wykonywania zawodu rzeczoznawcy, ponieważ „takiego sformułowania w wykazie w rozporządzeniu ministra nauki i szkolnictwa wyższego nie ma. W związku z tym stąd jest ta nasza propozycja zmiany tego zapisu”. Poprawka została odrzucona. Poseł Józef Racki podnosił również kwestię „praktyk realizowanych przez studentów” jako zapisów nieczytelnych, wskazując między innymi na wątpliwości co do sformułowania „pod warunkiem, jeżeli realizowana jest na podstawie umowy dotyczącej praktyki zawartej między uczelnią, a organizacją zawodową rzeczoznawców majątkowych”. Poseł Racki argumentował, że „tych organizacji rzeczoznawców majątkowych jest w kraju kilka. W związku z tym, zawieranie takich umów, w moim odczuciu, jest nieskuteczne. Dlatego proponowany jest inny zapis”. Przewodniczący tej Komisji Adam Szejnfeld (PO) wyjaśnił: „Ale nikt nie nakłada obowiązku zawierania takich umów. Kto będzie chciał, ten się będzie umawiał. Kto nie będzie chciał, ten nie będzie się  umawiał, ale wtedy nie będzie miał uprawnień”. Należy podkreślić, że poprawki Posła Józefa Rackiego zostały przez Komisję odrzucone.

Tak jak to już zostało wskazane na wstępie, na posiedzeniu Sejmu w dniu 19 kwietnia została uchwalona ustawa o zmia­nie ustaw regulujących wykonywanie niektó­rych zawodów. (UWAGA: tekst ustawy „deregulacyjnej” - druk Senatu nr 344 oraz wyciąg z tekstu ustawy o gospodarce nieruchomości uwzględniający zmiany wprowadzone do tej ustawy przez przyjętą przez Sejm RP ustawę o zmia­nie ustaw regulujących wykonywanie niektó­rych zawodów stanowią załączniki do niniejszego wystąpienia).

Za przyjęciem ustawy głosowało 368 posłów (PO, PIS, PSL, SP), przeciw 59 (SLD i Ruch Palikota oraz poseł niezależny Ryszard Kalisz). Od głosu wstrzymał się poseł Solidarnej Polski Arkadiusz Mularczyk. Poseł Józef Racki nie brał udziału w głosowaniu.

Po raz kolejny należy zauważyć, że na tym posiedzeniu Sejmu nie było zbyt dużo wypowiedzi merytorycznych. Jako ciekawostkę można przywołać wystąpienie Posła Ludwika Dorna, którego wypowiedź dotyczyła roty ślubowania notariuszy: „Wracamy do kwe­stii roty ślubowania, ona już stawała tutaj podczas głosowań i pan poseł Szejnfeld wypowiadał się w spo­sób osobliwy. Mianowicie mówił, że co nie jest zaka­zane, to jest dozwolone, w związku z tym jeśli ktoś chce sobie coś dodać do roty ślubowania, to może i ślu­bowanie będzie ważne. Wobec tego mam pytanie do rządu, do pana ministra sprawiedliwości: Czy rząd, czy pan minister podziela ten osobliwy tok rozumo­wania pana posła Szejnfelda? Bo z tego by wynikało, że do roty ślubowania można dodać na koniec „Hop siup, trala lala” albo cokolwiek innego. Konstytucja także mówi: można zakończyć, i to jest ta subsydiarna część waż­nej roty przysięgi, a nie mówi, że można dodać „Hop siup, trala lala”.

Jedyną wypowiedzią dotyczącą meritum było wystąpienie Posła Dariusza Jońskiego, który stwierdził między innymi: „Wolny rynek to wolny wybór. Pan minister Gowin chce zmienić wol­ny wybór w wolną amerykankę, w której każdy, bez względu na wykształcenie, doświadczenie, kompeten­cje, będzie mógł wykonywać zawód, o którym nawet nie będzie miał specjalnie pojęcia. Otóż my uważamy, że deregulację powinno się przeprowadzić, ale przede wszystkim w konsultacji z odpowiednimi środowi­skami. Panie Premierze! Pański rząd jest najlepszym przykładem deregulacji. Filozof jest ministrem spra­wiedliwości, który nie tak dawno powiedział, że ma w nosie literę prawa. Teraz państwo proponujecie w taki sam sposób zderegulować 50 zawodów. Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie głoso­wał przeciwko takiej deregulacji, bo chcemy i będzie­my stać na straży kompetencji.”

Za podsumowanie może posłużyć wystąpienie Posła Mariusza Błaszczaka, reprezentującego PIS, a więc ugrupowanie w pełni popierające deregulację w przyjętym ostatecznie kształcie zarówno w Komisji Nadzwyczajnej, jak i na posiedzeniach plenarnych Sejmu, który stwierdził:

„Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy do czynie­nia z bublem prawnym. W tym projekcie ustawy jest mnóstwo głupstw, ale mimo to zagłosujemy za jego przyjęciem (…)”

 

Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych wyraża zaniepokojenie przyjętymi przez Sejm RP rozwiązaniami, które pozbawione są merytorycznego uzasadnienia, a jednocześnie zostały przyjęte z naruszeniem konstytucyjnych zasad procedur legislacyjnych. Stosowne informacje i stanowiska w tej sprawie otrzymają Senatorowie RP oraz Kancelaria Prezydenta RP. Równocześnie, uwzględniając dotychczasowy przebieg procesu legislacyjnego, Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych analizuje możliwe tryby skierowania ustawy o zmia­nie ustaw regulujących wykonywanie niektó­rych zawodów (w przypadku jej przyjęcia w obecnym brzmieniu przez Senat i po podpisaniu przez Prezydenta RP) do Trybunału Konstytucyjnego.