Na stronie Rządowego Centrum Legislacji, w dniu 13 października 2025 r. opublikowano i przekazano do konsultacji publicznych na okres 30 dni projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2025 r. poz. 341), którego celem jest modyfikacja dotychczasowego sposobu dostępu do rejestru ksiąg wieczystych.

Przedmiotowy projekt wraz z Uzasadnieniem i Oceną Skutków Regulacji jest dostępny na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem https://legislacja.gov.pl/projekt/12402951

W obowiązującym stanie prawnym, zgodnie z art. 364 ww. ustawy, jedynym podmiotem upoważnionym do udostępniania treści ksiąg wieczystych jest Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych (zwana w ustawie „Centralną Informacją”), z ekspozyturami przy wydziałach sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste. Obecnie, na mocy art. 364 ust. 5 ustawy, „Centralna Informacja umożliwia, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, przeglądanie ksiąg wieczystych”, a zgodnie z ust. 6 cyt. przepisu, jedynym wymogiem umożliwiającym przeglądanie treści księgi wie-czystej jest znajomość jej pełnego numeru („Każdy, kto zna numer księgi wieczystej, może bez-płatnie przeglądać księgę wieczystą za pośrednictwem systemu teleinformatycznego”). 

Projektodawca dostrzegł konieczność zmiany zasad dostępu do rejestru ksiąg wieczystych poprzez wprowadzenie uwierzytelnionej weryfikacji użytkownika. Po wejściu w życie proponowanego projektu ustawy, zgodnie z art. 364 ust. 5 w jego zmienionej treści, przeglądanie ksiąg wieczystych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego odbywać się będzie „po wykazaniu tożsamości”. Uwierzytelnianie, zgodnie z Uzasadnieniem do projektu, „będzie przebiegało za pośrednictwem Krajowego Węzła Identyfikacji Elektronicznej, z wykorzystaniem środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do tego węzła”, co zdaniem projektodawcy, jest rozwiązaniem stosowanym powszechnie w administracji publicznej. Swobodny dostęp do przeglądarki ksiąg wieczystych zostanie zatem zachowany, przy czym osoba przeglądają-ca księgę wieczystą nie pozostanie, jak dotychczas, anonimowa – dane użytkowników przeglądających księgę wieczystą będą, zgodnie z ust. 3 dodanym w art. 363 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, przetwarzane i gromadzone przez Ministra Sprawiedliwości przez okres 5 lat, a także (art. 363 ust. 4) udostępniane na żądanie sądu, prokuratora, policji lub innego uprawnionego organu. 

Projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece przewiduje przed jej wejściem w życie sześciomiesięczny okres na przygotowanie przepisów wykonawczych oraz odpowiedniego zaplecza technicznego do realizacji ww. zmian w dostępie do treści ksiąg wieczystych. 

Opracowała Małgorzata Stankiewicz
Zespół PFSRM ds. Zawodowych