Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych przedstawiła Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów oraz niektórych innych ustaw (UD149) zamieszczonego na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.

Zawnioskowaliśmy o pozostawienie regulacji art. 11 ust. 3 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów w dotychczas obowiązującym brzmieniu, tj.:

 „3. Wartość szacunkową lasów oraz sadów, ogrodów, chmielników i innych upraw specjalnych stanowi wartość szacunkowa gruntów, obliczona na podstawie szacunku wykonanego w sposób określony w ust. 1 lub 2, oraz wartość drzewostanów, drzew i krzewów, a także innych części składowych gruntów, ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego na zasadach określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.”

Zdaniem Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych wykreślenie z art. 11 ust. 3 ustawy zapisu wskazującego, że wartość  drzewostanów, drzew i krzewów, a także innych części składowych gruntów jest ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego na zasadach określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami, jest pozbawione merytorycznych podstaw.

Z punktu widzenia PFSRM jest to tyle niezrozumiałe, że z jednej strony z ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 7) wynika, że uprawnionymi do określania wartości nieruchomości we wszystkich przypadkach są rzeczoznawcy majątkowi. Kodeks cywilny (art. 48) stanowi, że do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Z zestawienia tych norm prawnych wynika, że takim „biegłym” o którym mowa w uzasadnieniu do projektu ustawy, nawet po wykreśleniu opisywanego zapisu, mógłby być wyłącznie rzeczoznawca majątkowy. Z drugiej natomiast strony jeżeli, co jak napisano powyżej, intencją projektodawcy jest, żeby pomimo tych uwarunkowań prawnych, takie szacunki mogły wykonywać osoby nieposiadające uprawnień rzeczoznawcy majątkowego, nasze niezrozumienie dla tej propozycji wynika również z faktu, że to przecież właściwy organ powołując taką osobę jako biegłego w postępowaniu będzie brać na siebie dodatkowy obowiązek oceny jego kompetencji, a tym samym nie nastąpi przyśpieszenie postępowania, a efekt będzie wręcz odwrotny, ponieważ organ w miejsce korzystania z osób które posiadają uprawnienia państwowe będzie samodzielnie dokonywać oceny stosownych kompetencji takiego potencjalnego kandydata na biegłego. Dodatkowo w miejsce rzeczoznawcy majątkowego posiadającego uprawnienia państwowe, objętego ustawowymi ramami odpowiedzialności zawodowej, a także posiadającego obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, jako „biegły” może wystąpić osoba pozbawiona tych przymiotów, a której kompetencje będą oceniane wyłącznie ad hoc przez „starostą jako organ prowadzący postępowanie scaleniowe”.

Uwzględniając powyższe (zastrzeżenia prawne oraz brak wpływu na usprawnienie procedur administracyjnych), a także dostrzegając zagrożenie, że proponowana zmiana może doprowadzić do znacznych wątpliwości interpretacyjnych po jej wprowadzeniu, proponujemy pozostawienie regulacji art. 11 ust. 3 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów w dotychczas obowiązującym brzmieniu.