W dniach 24 – 25 października 2013 r. w Warszawie, w Sali Ratuszowej Pałacu Kultury i Nauki, odbyła się zorganizowana przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych XXII Krajowa Konferencja Rzeczoznawców  Majątkowych pt. DWIE DEKADY GOSPODARKI RYNKOWEJ, DWIE DEKADY RZECZOZNAWSTWA MAJĄTKOWEGO.W konferencji udział wzięło prawie 350 uczestników.

Pierwszego dnia  konferencji odbywały się uroczystości jubileuszowe związane z obchodami 20 – lecia istnienia PFSRM. Uroczystości otworzył Prezydent PFSRM Krzysztof Bratkowski.

Szczególnym zaszczytem dla uczestników, była obecność na konferencji byłego Prezydenta RP Lecha Wałęsy.

W swoim wystąpieniu inaugurującym uroczystości Lech Wałęsa wskazał, że czasy współczesne to okres, w którym skupiamy się już nie tylko na wymiarze krajowym naszych działań, ale coraz częściej przechodzimy na wymiar europejski i światowy, co powoduje konieczność stałego rozwoju. Podkreślił, że w planowaniu dalszego rozwoju należy mieć szerszą perspektywę, pewność i chęć doskonalenia. Współczesny świat domaga się porządku i sprawiedliwości. Rzeczoznawcy majątkowi byli i są uczestnikami przemian gospodarczych, ich działania związane są z porządkowaniem spraw starego systemu i wielu spraw z obszarów życia prywatnego. Jubileusz to czas świętowania, podsumowań, ale również uzmysłowienia sobie w jakim momencie jesteśmy. Konieczne jest wyznaczenie kierunków na przyszłość. Kończąc swoje wystąpienie Lech Wałęsa podkreślił, że 20 lat organizacji to znaczący sukces. Jednak przed organizacją, ciągle stoją nowe wyzwania i z pewnością jeszcze większe sukcesy.

Z okazji Jubileuszu gratulacje i słowa podziękowania rzeczoznawcom majątkowym za konsekwentne zaangażowanie oraz wytrwałą pracę w rozwój zawodu i gospodarki nieruchomościami przekazał Piotr Styczeń Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu Budownictwa i Gospodarski Morskiej, który podkreślił, że w tak krótkim czasie zmian systemowych, środowisko rzeczoznawców majątkowych doprowadziło do szacowania nieruchomości i praw majątkowych w oparciu o dane rynkowe, analogicznie jak ma to miejsce w krajach o ugruntowanych wolnorynkowych systemach gospodarczych.

Minister Kazimierz Bujakowski – Główny Geodeta Kraju składając gratulacje podniósł, że działania podejmowane przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych zawsze przekładały się na aktywność rynku nieruchomości i na relacje ekonomiczne panujące na tym rynku. Wręczając Prezydentowi PFSRM pamiątkową mapę świata życzył, aby środowisko rzeczoznawców majątkowych, działając lokalnie, miało globalne spojrzenie i  łączyło wartości techniczne i merytoryczne z dziełem sztuki.

Życzenia i słowa uznania z okazji obchodzonego Jubileuszu przekazali również: Jerzy Pindelski  Dyrektor Wydziału Skarbu Państwa i Nieruchomości Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w imieniu Wojewody Mazowieckiego, Tomasz Janik Prezes Krajowej Rady Notarialnej, Leszek Hardek Prezydent Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości Prezydent, Maria Kowalska Prezydent Polskiej Federacji Stowarzyszeń Zawodów Nieruchomościowych, Marek Majchrzak Prezydent Polskiej Federacji Zarządców Nieruchomości Prezydent, Piotr Walczyk Prezes Polskiej Izby Rzeczoznawstwa Majątkowego oraz Tatiana Korniak Prezes Polskiego Towarzystwa Rzeczoznawców Majątkowych.

W Konferencji udział wzięli również przedstawiciele Rumuńskiej Federacji Rzeczoznawców Majątkowych ANEVAR: Prezydent Federacji Marian Petre, oraz Prezydent George Dogarescu, Przewodniczący Komitetu ds. Nieruchomości przy Krajowej Izbie Gospodarczej Jan Łopato, przedstawiciel Agencji Nieruchomości Rolnych Tomasz Zagórski, oraz Poseł RP Józef Racki.

Podczas uroczystości jubileuszowych odbyły się wystąpienia okolicznościowe wszystkich dotychczasowych Prezydentów PFSRM: Andrzeja Kalusa, Wacława Baranowskiego, prof. Andrzeja Hopfera i  Krzysztofa Urbańczyka, którzy w swoich wystąpieniach przywoływali wspomnienia z okresów ich działalności w PFSRM, przypominali trud jaki towarzyszył realizacji stawianych celów, opisywali osiągnięcia i porażki, podkreślali jaką satysfakcję dawała im działalności na rzecz środowiska rzeczoznawców majątkowych.

Jubileusz 20 – lecia PFSRM to święto sfederowanych w PFSRM regionalnych stowarzyszeń rzeczoznawców majątkowych. Z okazji Jubileuszu Prezydent PFSRM Krzysztof Bratkowski wręczył sfederowanym stowarzyszeniom na ręce Prezesów stowarzyszeń okolicznościowe medale.

Konferencja związana w obchodami 20 – lecia istnienia zawodu rzeczoznawstwo majątkowe, stanowiła okazję do analiz i podsumowań.

Henryk Jędrzejewski zwany w środowisku „ojcem zawodu” przedstawił analizę rozwoju zawodu „rzeczoznawstwo  majątkowe” w świetle regulacji prawnych. W swoim wystąpieniu przedstawił historię rozwoju zawodu od chwili jego powstania do chwili obecnej, dokonał przeglądu otoczenia prawnego zawodu i przedstawił chronologicznie zmiany jakie zachodziły w tym zakresie. Wyodrębnił także zasadnicze okresy w funkcjonowaniu zawodu kierując się stopniem uregulowań prawnych. W rozwoju zawodu rzeczoznawstwo majątkowe w Polsce,  w oparciu o analizę  regulacji prawnych w obszarze regulacji dotyczących  działalności zawodowej i regulacji dotyczących  zasad wyceny nieruchomości, których podłożem były działania  faktyczne,  podejmowane przez różne organy, instytucje i osoby, wyodrębnił i szczegółowo omówił cztery okresy związane z funkcjonowaniem zawodu: okres poprzedzający powstanie zawodu, okres tworzenia  zawodu, okres doskonalenia zawodu i  nieudaną próbę likwidacji zawodu.

Współcześnie, analizując wszystko co nastąpiło w rozwoju zawodu rzeczoznawstwo majątkowe w sferze regulacji prawnych, wskazywał na szereg problemów, które zostały rozwiązane na drodze legislacyjnej lub na drodze praktycznej działalności, którą umożliwiły działania legislacyjne. Podsumował regulacje prawne dotyczące zasad wyceny nieruchomości, które wiążą się nierozerwalnie z wykonywaniem zawodu rzeczoznawstwo majątkowe. Na zakończenie przedstawił wnioski dotyczących stanu obecnego i działań przyszłościowych. Między innymi pozytywnie ocenił działania dla ustalenia  wysokich  wymogów kwalifikacyjnych wobec osób, które wykonują wyceny nieruchomości, stwierdził iż obowiązujące  zasady funkcjonowania zawodu rzeczoznawstwo majątkowe  powinny być chronione przez organizacje zawodowe i właściwego ministra,  a ich ewentualna zmiana powinna być podyktowana wyłącznie potrzebami rozwojowymi, a nie błędną polityką.

Prof. Ryszard Cymerman zaprezentował dorobek nauki na rzecz rzeczoznawstwa majątkowego. Każdy zawód, a tym bardziej zawód nowy, w trakcie swojego rozwoju napotykał na szereg problemów merytorycznych i technicznych wymagających rozwiązania, często związanych z przeprowadzeniem odpowiednich badań i uzasadnienia naukowego. Problemy jakie pojawiły się na początku lat 90 ubiegłego wieku, kiedy tworzono system wyceny nieruchomości, dotyczyły praktycznie wszystkich „obszarów” rzeczoznawstwa majątkowego. Szczególnie trudne było wówczas wypracowanie procedur metodycznych wyceny nieruchomości, zasad określenia wartości rynkowej nieruchomości w sytuacji braku transakcji wolnorynkowych nieruchomościami i wielu innych. Wraz z rozwojem rynku zadanie to stawało się łatwiejsze metodycznie, lecz pojawiały się nowe problemy związane z doskonaleniem procedur wyceny, przenikaniem doświadczeń z innych krajów, pojawianiem się zagadnień dotyczących wyceny „nieruchomości nietypowych”, a także zagadnień związanych z utechnicznieniem procesu wyceny, dostosowaniem procedur do zmieniających się przepisów prawnych, a także rozszerzaniem zadań dla rzeczoznawców majątkowych.

Pojawiające się problemy praktyczne wyceny nieruchomości dały podstawę do rozwoju nowej dyscypliny badawczej jaką jest szacowanie nieruchomości. W swoim wystąpieniu prof. Ryszard Cymerman zestawił problemy badawcze dotyczące rzeczoznawstwa majątkowego,  w oparciu od dane Ministerstwa Edukacji Narodowej zebrał z okresu dwudziestolecia tematy badawcze, rozprawy doktorskie i habilitacyjnie w zakresu wyceny nieruchomości, przedstawił problemy badawcze z zakresu wyceny nieruchomości podejmowane przez państwowe szkoły wyższe oraz oceniając dostępność wyników prowadzonych badań, przedstawił źródła publikacji wyników badań i doświadczeń praktycznych.

W podsumowaniu swojego wystąpienia wyszczególnił obszary działań, które wymagają pilnego rozwiązania w celu doskonalenia technologii wyceny nieruchomości. Wśród nich znalazły się: budowa lokalnych baz danych o transakcjach rynkowych i wstępna analiza rynkowa, metodyka określania stopni podobieństwa różnych rodzajów i typów nieruchomości, określanie wysokości udziału właściciela nieruchomości w dochodzie netto osiąganym z działalności prowadzonej na nieruchomości, tworzenie modeli rynków nieruchomości rolnych, zasady wykorzystania informacji z różnych źródeł w procesie wyceny nieruchomości, wpływ ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości na ich wartość, dokładność oszacowania wartości rynkowej nieruchomości.

Drugiego dnia konferencji odbyły się 3 sesje referatowe, obejmujące merytoryczne wystąpienia przedstawicieli świata naukowego i gospodarczego oraz uznanych autorytetów z dziedziny szacowania nieruchomości. Wśród prelegentów byli: prof. Grzegorz Kołodko (były Wicepremier i Minister Finansów), prof. Elżbieta Mączyńska (Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego), prof. Mieczysław Prystupa (były Wiceprezydent PFSRM), Krzysztof Grzesik (Wiceprzewodniczący TEGOVA), dr Kazimierz Bujakowski (Główny Geodeta Kraju), Maciej Grelowski (Przewodniczący Rady Głównej BCC), Jan Krzysztof Bielecki (Przewodniczący Rady Gospodarczej przy Prezesie Rady Ministrów, były Premier) oraz Andrzej Bratkowski (członek Rady Polityki Pieniężnej, były Wiceprezes NBP).

Profesor Grzegorz Kołodko w wystąpieniu pt. „Dokąd zmierza świat i Polska" mówił między innymi, iż do obecnego kryzysu, który przejawia się nie tylko w sferze finansowej i w produkcji, lecz również w sferach społecznej, politycznej i ideowo - kulturowej nie musiało dojść. Doprowadził do niego neoliberalizm, który tym bardziej nie jest dobrym pomysłem na przyszłość. Kryzys różnie przejawia się w rozmaitych gospodarkach, ale jak dotychczas bynajmniej nie został pokonany. Co ważniejsze, nie zostały usunięte systemowe przyczyny kryzysów i dlatego konieczne jest nowe podejście do gospodarowania w przyszłości - w Polsce, w Europie, na świecie. To olbrzymie wyzwanie tak dla teorii ekonomii, jak i dla praktyki polityki gospodarczej oraz zarządzania. Ekonomia jest nie tylko sposobem interpretowania przeszłości i analizowania teraźniejszości, ale musi być też instrumentem odczytywania i kształtowania przyszłości. Z jednej strony pokazywać powinna bieg nieuniknionych przyszłych procesów społeczno – gospodarczych oraz ich styków z kulturą i technologią, z polityką i środowiskiem, do których trzeba odpowiednio i zawczasu się przygotowywać. Z drugiej strony ekonomia przyszłości pokazywać musi uwarunkowania i mechanizmy zjawisk i procesów, które zdarzyć się mogą, ale nie muszą. W przyszłości dominować będzie heterodoksja, a sama ekonomia nasiąkać będzie coraz bardziej interdyscyplinarnością. Następnym pokoleniom potrzebna jest gospodarka umiaru i opisująca ją teoria, w odróżnieniu od dotychczas dominującej  gospodarki albo niedoboru, albo nadmiaru. Potrzebny jest Nowy Pragmatyzm.

Wygłoszony przez profesor Elżbietę Mączyńską referat pt. „Wycena nieruchomości w warunkach nieładu instytucjonalnego i globalnie naruszonej równowagi” dotyczył podstawowych dysfunkcji, barier i zagrożeń dla efektywnego rynku nieruchomości, wynikających z przemian cywilizacyjnych i marginalizowania prognostycznego podłoża decyzji inwestycyjnych. Zagrożenia w sferze rynku nieruchomości spektakularnie potwierdził globalny kryzys finansowy pierwszej dekady XXI wieku. Wśród głównych z nich na czołową pozycję wysuwa się skracanie horyzontu czasowego w decyzjach dotyczących różnych sfer życia społeczno – gospodarczego, w tym także w dziedzinie inwestycji. Przejawia się to m.in. właśnie w marginalizacji prognozowania długookresowego i kultury myślenia strategicznego. Najbardziej wyrazistym tego przejawem jest rozrost krótkoterminowego, finansowego inwestowania spekulacyjnego, nierzadko kosztem inwestycji w aktywa rzeczowe i kosztem tworzenia produkcyjnych miejsc pracy. Te sprzężone ze sobą zjawiska mają pierwotne podłoże w dokonującym się w świecie przełomie cywilizacyjnym, wyrażającym się w kurczeniu się cywilizacji industrialnej na rzecz nowej, związanej z tzw. trzecią rewolucją przemysłową, co m.in. skutkuje niedostosowaniem mechanizmów, regulacji i priorytetów ekonomicznych do  zmieniających się wymogów cywilizacyjnych. Jednym z przejawów tego niedostosowania jest słabnący wzrost gospodarczy i dysfunkcje w sferze społecznej, co wiąże się m.in. z zaniedbaniami inwestycyjnymi.  Przy tym wiele zjawisk, w tym przede wszystkim narastające w skali globalnej bezrobocie, a zatem marnotrawstwo najcenniejszego potencjału wytwórczego, wskazuje, że efektywność systemu, w tym zasady pomiaru rezultatów rozmaitych działań nierzadko rozmijają się z rozumnością. Zjawiska te pozostają w związku ze swego rodzaju monizmem teoretycznym. Przejawia się  to m.in. w wyraźnej od kilku dekad dominacji w rynkowych gospodarkach Zachodu – doktryny ekonomicznej, opierającej się na bezkrytycznym  przyjęciu fundamentalnej w neoklasycznej teorii ekonomii hipotezy o niezawodności i efektywności rynku jako podstawy wyborów ekonomicznych, w tym inwestycyjnych. Globalny kryzys  finansowy   pierwszej dekady XXI w.  spektakularnie   negatywnie  zweryfikował te hipotezę. Wskazywała na konieczność poszukiwania nowych wzorców i teoretycznych  podstaw dokonywania  wyborów ekonomicznych, w tym inwestycyjnych,  wzorców dostosowanych do wymogów nowej cywilizacji i stymulujących efektywne, społecznie pożądane działania, w tym prorozwojowe inwestycje. Jeśli zaś punktem wyjścia kreowania paradygmatu i jego istotą są zestawy pytań ukierunkowanych na badanie rzeczywistości oraz wzorce myślowe i zestawy narzędziowe prowadzące do odpowiedzi na stawiane pytania, to już samo ich formułowanie może być traktowane jako ważne wyzwanie,  w procesie poszukiwań nowych reguł kształtowania  procesów społeczno – gospodarczych.

Profesor Mieczysław Prystupa przedstawił dorobek Krajowych Konferencji  Rzeczoznawców Majątkowych. Ich rolę zaprezentował w trzech podstawowych aspektach: w zakresie rozwoju zawodu i metodyki wycen, w zakresie doskonalenia usług rzeczoznawców majątkowych na rzecz podstawowych odbiorców, oraz w zakresie współpracy międzynarodowej. Podnosił  iż konferencje wpisały się w zagadnienia transformacji ustrojowej, która dokonała się w Polsce począwszy od lat dziewięćdziesiątych, i w dużym stopniu przyczyniły się do spełnienia uwarunkowań, które umożliwiają profesjonalną obsługę rynku nieruchomości w zakresie wycen a do których należą: istnienie profesjonalnego i zorganizowanego zawodu rzeczoznawców majątkowych, standardów zawodowych rzeczoznawców majątkowych, wewnętrznego i zewnętrznego systemu kontroli wycen.

Przedmiotem referatu, który wygłosił Krzysztof Grzesik było zbadanie znaczenia Dyrektywy w sprawie kredytu hipotecznego, jak również Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 13, w Polsce. Autor postawił pytanie, w jaki sposób polskie władze zareagują na nowe prawodawstwo europejskie.  W szczególności czy dokonają teraz zmiany definicji wartości rynkowej, zgodnie z definicją zatwierdzoną przez uznane na arenie międzynarodowej organizacje wyznaczające standardy i udzielą wsparcia w zakresie interpretacji wartości rynkowej, jako wartości odzwierciedlającej najkorzystniejsze wykorzystanie nieruchomości, czy nawet tak zwaną „wartość nadziei”.

 

Referat o rynku nieruchomości hotelowych pt. „Czy polskie hotelarstwo jest częścią europejskiego rynku nieruchomości. Historia przemian 20 – lecia” przedstawił Maciej Grelowski, ekonomista, wieloletni pracownik Hoteli Orbis, Prezes Orbis SA w latach 1993 -2004, który przeprowadził restrukturyzację i całkowitą prywatyzację w ofercie publicznej Orbis SA. W swoim wystąpieniu Maciej Grelowski scharakteryzował i ocenił stan Polskiej bazy hotelowej, między innymi przedstawił miejsce Polski na tle Europy w odniesieniu do nasycenia rynku hotelowego (liczby pokoi na 1000 mieszkańców), oraz średnich cen za dobę hotelową, przedstawił dane o transakcjach hotelowych, które miały miejsce w latach 2009 – 2013. Kolejna część wykładu obejmowała sprawy inwestowania w nieruchomości hotelowe, poruszone zostały problemy związane z zarządzaniem obiektami hotelowymi.

 

Podczas trzeciej sesji referatowej wystąpił Jan Krzysztof Bielecki, który przedstawił doświadczenia z polskiej transformacji. Z swoim wystąpieniu często odnosił się do swoich osobistych przeżyć z okresu transformacji, ocenił ówczesny stan gospodarki i rynku kapitałowego w Polsce. Podkreślał odwagę reformatorską, jaka towarzyszyła na początku okresu przemian. Kończąc akcentował, że jego doświadczenia pozwalają na wewnętrzny optymizm w budowaniu przyszłości gospodarczej.

Prognozę sytuacji gospodarczej w 2014 r. przedstawił dr Andrzej Bratkowski. Prezentacja w pierwszej części charakteryzowała genezę spowolnienia gospodarczego w 2013 r. i główne jego przyczyny:  pogorszenie sytuacji gospodarczej w Unii Europejskiej, zacieśnienie polityki fiskalnej i monetarnej. W drugiej części  przeanalizowane zostały zjawiska wskazujące na odwrócenie trendu  spadkowego, związane  zarówno z relacjami gospodarczymi z zagranicą, jak i zmianami wewnątrz gospodarki polskiej. Przedstawione zostały prognozy podstawowych wielkości makroekonomicznych w 2014 r: produktu narodowego brutto i jego głównych składowych, salda rachunku bieżącego bilansu płatniczego, produkcji przemysłowej i budowlanej, dynamiki zatrudnienia i płac oraz wysokości inflacji i stóp procentowych. W ostatniej części wystąpienia omówione zostały główne czynniki ryzyka mogące spowodować odchylenia rzeczywistego przebiegu procesów gospodarczych od podstawowego scenariusza przedstawionego w prezentacji.

Z okazji Jubileuszu 20 – lecia istnienia PFSRM listy gratulacje na ręce Prezydenta PFSRM złożyli: Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki – Janusz Piechociński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu Budownictwa i Gospodarski Morskiej – Piotr Styczeń, Wojewoda Mazowiecki – Jacek Kozłowski, Prezes Polskiej Izby Rzeczoznawstwa Majątkowego – Piotr Walczyk, oraz Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce – prof. dr hab. Zbigniew Messner.

Podczas spotkań wieczornych uczestnicy konferencji wysłuchali koncertów Waldemara Malickiego i Ewy Bem. Na zakończenie konferencji w Hotelu Hilton odbył się Bal Rzeczoznawców Majątkowych, w którym uczestniczyło ponad 300 osób.

Konferencja odbywała się pod patronatem honorowym: Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministerstwa Gospodarki, Głównego Geodety Kraju, Wojewody Mazowieckiego i Marszałka Województwa Mazowieckiego.  Patronat medialny konferencji udzielił PAP oraz Nieruchomości C.H. Beck.

 

Organizatorzy XXII Krajowej Konferencji Rzeczoznawców Majątkowych składają podziękowania Rzeczoznawcom Majątkowym za liczne i aktywne uczestnictwo w Konferencji, zaproszonym gościom za złożone gratulacje i życzenia, Prelegentom za najwyższy poziom zaprezentowanych wystąpień, sponsorom: PZU, Bankowi Gospodarstwa Krajowego, Ośrodkowi Badań Rynku Nieruchomości Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, Środkowopomorskiemu Stowarzyszeniu Rzeczoznawców Majątkowych w Koszalinie, Leszczyńskiemu Biuru Wycen i Obrotu Nieruchomościami, za udzielone wsparcie finansowe.

Organizatorzy dziękują również wszystkim osobom, które pomagały w przygotowaniu konferencji oraz czuwały nad sprawnym jej przebiegiem: pracownikom Biura PFSRM (Ewie Księżopolskiej, Anecie Szczudło, Krystynie Traczyk, Dorocie Jarząbek, Jackowi Korbieniowi), pracownikom firmy Propublic (Arkadiuszowi Protas i w szczególności Linh Nguyen i Paulinie Marcinkiewicz), oraz za pracę w trakcie trwania konferencji Renacie Komor, Adrianie Mirkowicz, Joannie Kędra i Joannie Kowalczyk.

Joanna Grzesiak
Komitet Organizacyjny XXII Krajowej Konferencji Rzeczoznawców Majątkowych