Dnia 26 lutego 2013 r. z inicjatywy i staraniem Komisji Standardów PFSRM, Zarządu PFSRM, oraz w wyniku osobistego zaangażowania kolegi Jerzego Dąbka, odbyło się w Warszawie seminarium prowadzone przez Panią dr Heleną Ciepłą - Sędzią Sądu Najwyższego w stanie spoczynku, wybitnym prawnikiem i specjalistą między innymi z zakresu prawa cywilnego.

Seminarium tematyką obejmowało sprawy związane z wycenami sporządzanymi na potrzeby ustalania wysokości odszkodowań i wynagrodzeń z tytułu usytuowania na nieruchomościach  urządzeń przesyłowych.

Podczas spotkania Pani Sędzia przedstawiła aktualne stanowisko Sądu Najwyższego dotyczące omawianych zagadnień. Zaprezentowane zostało najnowsze orzecznictwo, omówione zostały również projektowane w tym zakresie zmiany przepisów prawa.

W szkoleniu udział wzięli członkowie Komisji Standardów PFSRM, członkowie Zespołu Prawnego PFSRM, Zarząd PFSRM oraz  przedstawiciele delegowani ze wszystkich 24 sfederowanych w PFSRM Stowarzyszeń, jak również zaproszeni goście zajmujący się omawianą problematyką. Łącznie w seminarium uczestniczyły 64 osoby. Podczas seminarium prowadzona była ożywiona dyskusja.

Wnioski z dyskusji będą przedmiotem dalszych analiz Komisji Standardów PFSRM przy pracach nad standardem wyceny  - KSWS 4 Wycena odszkodowań i wynagrodzeń dla urządzeń przesyłowych.

 

 


Służebność przesyłu -  jako odrębny rodzaj służebności             

Nowelizacja kodeksu cywilnego  dokonana  powołaną  ustawą z dnia  30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw  (Dz.U. Nr 116, poz.731), dodała  w księdze drugiej „ Własność i inne prawa rzeczowe”   Rozdział III pod nazwą „ Służebność przesyłu” obejmujący ( art.3051 – 3054). Ustawa ta wprowadziła do polskiego systemu nowy rodzaj służebności, do której zgodnie z art.3054 stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych. Tak więc  od dnia 3 sierpnia 2008 r. w polskim prawie  obowiązują trzy rodzaje służebności: gruntowe, osobiste i przesyłu.

Wprowadzając te uregulowania ustawodawca chciał  pogodzić sprzeczne interesy przedsiębiorców  przesyłowych i właścicieli nieruchomości. Obejmują one  zmiany w przedmiocie rozszerzenia możliwości umownego kształtowania statusu prawnego urządzeń przesyłowych, wdrożenie służebności przesyłu, co w zamiarze projektodawców ma przyczynić się do poprawy warunków wykonywania działalności gospodarczej prowadzonej z wykorzystaniem tzw. mediów, a więc urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, gazu, prądu elektrycznego innych urządzeń podobnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub zakładu.

Ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy  jako właściciela urządzeń przesyłowych.

•     w drodze umowy,

•     w drodze orzeczenia sądowego,

•     w drodze zasiedzenia,

•     na podstawie decyzji administracyjnej.

Uzyskanie przez przedsiębiorcę przesyłowego tytułu prawnego do cudzej nieruchomości przede wszystkim może nastąpić w drodze konstrukcji cywilnoprawnych, a więc przez:

•     nabycie nieruchomości  ( wydzielonej części) lub prawa użytkowania wieczystego,

•     ustanowienie służebności przesyłu w drodze umowy, orzeczenia sądu lub zasiedzenia służebności,

•     ustanowienie użytkowania,

•     zawarcie umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia.

Służebność gruntowa jest jedynym ograniczonym prawem rzeczowym, które może być  przedmiotem zasiedzenia, w związku z czym samoistne posiadanie służebności nie jest posiadaniem „właścicielskim”. W judykaturze podkreśla się, że odpowiednie stosowanie przepisów o zasiedzeniu – przez odesłanie z art. 292 k.c. – trzeba rozumieć w ten sposób, iż przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności gruntowej chodzi o faktyczne korzystanie z gruntu w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2006 r., IV CSK149/05, niepubl.). Istotnymi cechami samoistnego posiadania służebności gruntowej są zatem: wyłączność „dla siebie”, ciągłość i niezakłócalność.