Dnia 15 października br. odbyła się zorganizowana przez Ministra Transportu, Gospodarki Morskiej i Budownictwa konferencja dotycząca projektu rozporządzenia MTBiGM w sprawie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawców majątkowych.

W konferencji, ze strony Ministerstwa, udział wzięli: Piotr Styczeń Podsekretarz Stanu w MTBiGM, Małgorzata Kutyła Dyrektor Departamentu Gospodarki Nieruchomościami, Grzegorz Majcherczyk Wicedyrektor Departamentu Gospodarki Nieruchomościami, Monika Zaskórska Naczelnik Wydziału Odpowiedzialności Zawodowej w Departamencie Gospodarki Nieruchomościami oraz Grzegorz Kubaszewski Naczelnik Wydziału Podziałów, Wywłaszczeń Nieruchomości oraz Opłat Urbanistycznych w Departamencie Gospodarki Nieruchomościami.

W konferencji udział wzięli: przedstawiciele Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych: Prezydent Krzysztof Bratkowski, oraz Wiceprezydent Krzysztof Gabrel; przedstawiciele sfederowanych w PFSRM stowarzyszeń: Śląskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych (Wojciech Pastwa), Polskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców Wyceny Nieruchomości (Stanisław Kolanowski) i Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych w Bydgoszczy (Joanna Grzesiak).

W konferencji uczestniczyli również: Przewodniczący Komisji Odpowiedzialności Zawodowej Wacław Baranowski, Wiceprzewodniczący Komisji Odpowiedzialności Zawodowej sekcji rzeczoznawców majątkowych Zbigniew Brodaczewski, przedstawiciele Polskiej Izby Rzeczoznawstwa Majątkowego, Komitetu ds. Nieruchomości przy Krajowej Izbie Gospodarczej,  Krajowego Stowarzyszenia Profesjonalistów Rynku Nieruchomości, RICS Polska, Polskiej Federacji Organizacji Zarządów, Administratorów i Właścicieli Nieruchomości, Polskiego Towarzystwa Rzeczoznawców Majątkowych, oraz zgłaszający w ramach konsultacji społecznych uwagi w imieniu własnym: Henryk Jędrzejewski Ryszard Cymerman i Zygmunt Bojar.

W trakcie szerokiej dyskusji Wiceprezydent PFSRM Krzysztof Gabrel podnosił między innymi, iż projekt rozporządzenia w sprawie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawców majątkowych, podobnie jak rozporządzenie aktualnie normujące te kwestie, nie zawiera regulacji dotyczących odmowy wszczęcia postępowania przez Ministra w przypadku otrzymania pozbawionej uzasadnienia skargi. Zwracał uwagę, iż znane są przypadki wszczęcia przez Ministra postępowania wyjaśniającego na bazie wniosku o dokonanie oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego z powołaniem się na art. 157 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, a przecież z tego przepisu rangi ustawowej jednoznacznie wynika, że oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego dokonuje organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych. Zdaniem PFSRM doprecyzowanie okoliczności, w których może dojść do wszczęcia postępowania pozwoli na właściwe ukierunkowanie skarżących, a jednocześnie wpłynie na zmniejszenie kosztów postępowań obciążających budżet państwa. Postępowanie dyscyplinarne nie może być narzędziem nieuzasadnionego wywierania presji przez odbiorców wycen na autora opinii, celem wpływania na końcowy efekt pracy rzeczoznawcy majątkowego, czyli określoną w operacie wartość.

Wiceprezydent PFSRM Krzysztof Gabrel zwracał uwagę również, iż kolejną niezwykle istotną kwestią, są regulacje zawarte w § 8 ust. 2 projektu rozporządzania. Proponowany w projekcie rozporządzenia przepis stanowi, że „w zawiadomieniu o pierwszym posiedzeniu zespołu rzeczoznawcy majątkowemu, wobec którego wszczęto postępowanie, wyznacza się termin do złożenia wyjaśnień, a także informuje o możliwości ustanowienia obrońcy lub o możliwości wystąpienia do przewodniczącego Komisji o wyznaczenie obrońcy z urzędu”. Efekt przywołanego zapisu jest taki, że osoba, wobec której wszczęto postępowanie ma wyznaczony termin do złożenia wyjaśnień (najczęściej wyznacza się go jako „najpóźniej na dzień posiedzenia zespołu KOZ”), a jednocześnie nie jest informowana o postawionych jej zarzutach, co dopiero następuje na posiedzeniu zespołu, w którym taka osoba ma uczestniczyć. Praktyka dowodzi, że niejednokrotnie zarzuty takie formułuje dopiero powołany zespół KOZ. Podobnie jest z prezentacją okoliczności mających znaczenie w postępowaniu przybierających postać pytań kierowanych do osoby wobec której wszczęto postępowania. Takie pytania są przedstawiane dopiero na posiedzeniu zespołu. Zdaniem przedstawiciela PFSRM uzasadniona jest taka redakcja § 8 ust. 2 projektowanego rozporządzania, z której wynikałoby, że już w zawiadomieniu o pierwszym posiedzeniu zespołu, zawarta jest informację o zarzutach, a także dołączona treść pytań zespołu KOZ związanych z wniesionymi zarzutami.

 

 

Dnia 30 października br. odbyła się pierwsza część konferencji dotyczącej projektu rozporządzenia MTBiGM w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości.

W konferencji, ze strony Ministerstwa,  udział wzięli: Małgorzata Kutyła Dyrektor Departamentu Gospodarki Nieruchomościami, Grzegorz Majcherczyk Wicedyrektor Departamentu Gospodarki Nieruchomościami, oraz Grzegorz Kubaszewski Naczelnik Wydziału Podziałów, Wywłaszczeń Nieruchomości oraz Opłat Urbanistycznych w Departamencie Gospodarki Nieruchomościami.

W konferencji uczestniczyli: przedstawiciele Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych: Prezydent Krzysztof Bratkowski i Wiceprezydent Krzysztof Gabrel, oraz przedstawiciele sfederowanych w PFSRM stowarzyszeń: Śląskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych (Wojciech Pastwa), Polskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców Wyceny Nieruchomości (Stanisław Kolanowski), Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych w Bydgoszczy (Joanna Grzesiak), Świętokrzyskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych (Celina Hoffman).

W konferencji uczestniczyli również: Przewodniczący Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej Ryszard Cymerman, przedstawiciele Polskiej Izby Rzeczoznawstwa Majątkowego, Komitetu ds. Nieruchomości przy Krajowej Izbie Gospodarczej,  Krajowego Stowarzyszenia Profesjonalistów Rynku Nieruchomości, RICS Polska, oraz zgłaszający w ramach konsultacji społecznych uwagi w imieniu własnym: Henryk Jędrzejewski, Wacław Baranowski i Tomasz Telega. Udział w konferencji wziął również Bartłomiej Banaszak – Rzecznik Praw Absolwenta, działający jako przedstawiciel Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Na początku spotkania główne tezy dla projektu rozporządzenia przedstawił profesor Ryszard Cymerman - Przewodniczący Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej. Podnosił, iż w obecnej treści rozporządzenia brak jest zasad dokumentowania innych form praktyk niż praktyki zawodowe (praktyki studenckie), oraz dokumentowania dwuletniego doświadczenia na stanowisku związanym z wyceną nieruchomości. Przedstawił również autorską propozycję postępowania kwalifikacyjnego, w ramach którego w pierwszym etapie weryfikacji podlegałyby złożone dokumenty oraz projekty operatów szacunkowych, drugi etap obejmowałby część pisemną (test złożony z 90 pytań oraz zadanie lub pytanie opisowe), trzeci etap – część ustną nie związaną z obroną projektów operatów szacunkowych.

W trakcie dyskusji podnoszono różne stanowiska względem konieczności, lub braku konieczności uregulowania w projekcie rozporządzenia przepisów dotyczących dokumentowania dwuletniego doświadczenia na stanowisku związanym z wyceną nieruchomości.

Szeroko dyskutowano sprawy zwolnień z odbywania praktyki zawodowej, dla osób które odbyły praktykę w zakresie wyceny nieruchomości objętą programem studiów w wymiarze jednego semestru, pod warunkiem, że praktyka była realizowana na podstawie umowy dotyczącej praktyki zawartej między uczelnią a organizacją zawodową rzeczoznawców majątkowych, oraz dla osób posiadających udokumentowane dwuletnie doświadczenie zawodowe na stanowisku związanym z wyceną nieruchomości.” (art. 177 ust. 2b)

Wiceprezydent Krzysztof Gabrel podkreślał, iż zawód rzeczoznawcy majątkowego nie był wymieniony wśród zawodów które miał być objęte deregulacją. Akcentował, iż biorąc pod uwagę brak merytorycznych podstaw i jakiegokolwiek uzasadnienia dla większości przyjętych w tzw. ustawie deregulacyjnej rozwiązań dotyczących zawodu rzeczoznawcy majątkowego bardzo istotne znaczenie będą miały właśnie zapisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości. Wskazywał, iż obecny system nadawania uprawnień został oceniony przez Trybunał Konstytucyjny jako adekwatny względem rangi wykonywanej przez rzeczoznawców majątkowych działalności (wyrok z dnia 2 grudnia 2002 roku, sygn. akt SK 20/01). W odniesieniu do dyskutowanych kwestii zwolnień dla osób, które nie są obowiązane do odbywania praktyk zawodowych i interpretowanego rozszerzająco zwolnienia ze sporządzania projektów operatów szacunkowych, wyraził stanowisko iż trudno wyobrazić sobie kandydata do zawodu, który w ramach praktyki nie wykonał żadnego projektu operatu szacunkowego.

Małgorzata Kutyła Dyrektor Departamentu Gospodarki Nieruchomościami MTBiGM oświadczyła, iż twórcom rozporządzenia przyświecała idea konieczności wykonania projektów operatów szacunkowych przez wszystkich kandydatów do zawodu rzeczoznawcy majątkowego. W tej kwestii MTBiGM zwracało się o specjalistyczną opinię radców prawnych resortu. W opinii wyrażone zostało stanowisko, iż intencją ustawodawcy było równe traktowanie kandydatów do zawodu, a zwolnienie z odbywania praktyk zawodowych nie jest jednoznaczne ze zwolnieniem z obowiązku sporządzenia projektów operatów szacunkowych.

Z tym stanowiskiem stanowczo nie zgodził się Bartłomiej Banaszak Rzecznik Praw Absolwenta, w ocenie którego kwestia sporządzania projektów operatów szacunkowych stanowi wyłącznie element praktyki zawodowej, a nie praktyki w zakresie wyceny nieruchomości objętej programem studiów w wymiarze jednego semestru, oraz nie dotyczy osób posiadających udokumentowane dwuletnie doświadczenie zawodowe na stanowisku związanym z wyceną nieruchomości. Podnosił, iż skoro nie ma dla wszystkich kandydatów obowiązku sporządzania projektów operatów szacunkowych, to elementem egzaminu nie może być obrona  projektów operatów szacunkowych.

Wiceprezydent PFSRM Krzysztof Gabrel zwracał uwagę, że przedstawiciele strony rządowej na etapie parlamentarnych prac nad ustawą deregulacyjną wskazywali, że zamysłem deregulacji nie jest obniżenie wymagań stawianych kandydatom do zawodów zaufania publicznego, a jedynie zwiększenie ilości „ścieżek dojścia” do tych zawodów. Jako przykład można podać wypowiedź Michała Królikowskiego Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w trakcie senackich prac nad ustawą deregulacyjną: „Proszę zobaczyć, że w przypadku zawodów radcy prawnego i adwokata cała deregulacja sprowadza się do zwiększenia liczby ścieżek dostępu do egzaminu i do zmiany jakościowej egzaminu, który staje się trudniejszy, a nie łatwiejszy, bo nie dość, że nie ma testu, który nie pełni dzisiaj żadnej funkcji, gdyż aż 98% osób zdaje test na egzaminie, to wprowadza się nową kwestię polegającą na egzaminie z deontologii zawodowej i wprowadza się nową czynność, jaką jest sporządzenie skargi konstytucyjnej. To nie jest prostszy egzamin”. Dlatego też nasze zdziwienie budzą proponowane w projekcie rozwiązania idące w zupełnie przeciwnym kierunku niż te proponowane w odniesieniu do innych zawodów zaufania publicznego.

Rzecznik Praw Absolwenta Bartłomiej Banaszak działający w imieniu Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego kilkakrotnie zabierając głos podnosił kwestie przedstawione w Uchwale Nr 518/2013 Rady  Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 11 września 2013 r.  Jednocześnie na zakończenie swojego udziału w konferencji stwierdził, iż widzi konieczność dalszego przeprowadzenia zmian w warunkach dostępu do zawodu rzeczoznawcy majątkowego. Ocenił, iż  dostęp do zawodu rzeczoznawcy majątkowego obecnie zawiera wiele poważnych i nieuzasadnionych utrudnień w dostępie do wykonywania tej profesji, które są dyskryminujące dla młodych absolwentów uczelni. Dodał, iż faktyczne wejście w życie stosunkowo ograniczonych zmian uchwalonych w ramach ustawy z 13 czerwca 2013 r. dodatkowo zależy w dużym stopniu od brzmienia nowego rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie nadawania uprawnień rzeczoznawcy majątkowego, które zastąpi rozporządzenie z dnia 15 lutego 2008 r. w sprawie nadawania uprawnień i licencji zawodowych w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami. Jednocześnie oświadczył, iż w kontekście trzeciej ustawy deregulacyjnej przedstawił argumenty dotyczące konieczności dalszej deregulacji zawodu rzeczoznawcy majątkowego, gdyż w jego ocenie zakres deregulacji zawodu rzeczoznawcy majątkowego nie jest satysfakcjonujący.

W ramach konferencji dyskutowano również sprawy dotyczące: składu Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej, organizatora praktyki zawodowej, ilości projektów operatów szacunkowych sporządzanych w ramach praktyki zawodowej, szczegółowego określenia tematów projektów operatów szacunkowych (PFSRM) oraz pozostawienia kandydatowi wyboru względem tematów projektów operatów szacunkowych (PIRM, Komitet ds. Nieruchomości przy KiG), terminu składania wniosku o odbycie praktyki, okresu doświadczenia zawodowego dla rzeczoznawców majątkowych prowadzących praktyki zawodowe, dalszego ograniczania na poziomie rozporządzenia maksymalnej opłaty za praktykę i wydanie dziennika praktyki zawodowej. Wyrażane przez uczestników konferencji stanowiska w części były zbieżne, częściowo znacznie różniły się od siebie, a częściowo wykluczały.

Kolejne spotkanie dotyczące projektów rozporządzeń MTBiGM do ustawy o gospodarce nieruchomościami w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości, i w sprawie opłaty za postępowanie kwalifikacyjne dla kandydatów na rzeczoznawców majątkowych oraz wysokości wynagrodzenia członków Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej w zakresie szacowania nieruchomości, planowane jest na dzień 8 listopada 2013 roku.