Treść

Od ponad dziesięciu lat certyfikacja rzeczoznawców majątkowych jest tematem debat i eksperymentów w Europie. Pod koniec lat 90. XX wieku TEGoVA wprowadziła system certyfikacji rzeczoznawców oparty na normach europejskich, który nie uwzględniał jednak określonego ustawowo systemu uprawnień zawodowych rzeczoznawców majątkowych obowiązującego w Polsce. Wtedy to Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych zaktywizowała swoje działania i stanęła w awangardzie tworzenia zmian na przyszłość. Wynikiem tych działań, w pierwszym etapie, było doprowadzenie do rezygnacji z niepopularnego systemu certyfikacji, a następnie zadbanie o to, by jakikolwiek nowy system premiował wymagania polskiego systemu uprawnień zawodowych rzeczoznawców majątkowych. Taki system – system certyfikacji Recognised European Valuer (REV) – został wprowadzony w 2008 roku, po skutecznym wdrożeniu projektu pilotażowego w Polsce i Francji, w ramach którego „uznano” tytuł Recognised European Valuer około 250 rzeczoznawcom.

PFSRM zgodziła się na udział w projekcie pilotażowym nie ze względu na szczególne poparcie Polski dla paneuropejskiego systemu certyfikatów zawodowych dla rzeczoznawców, ale w trosce o to, by uniknąć ryzyka, że w wyniku wdrożenia nowego systemu europejskiego, polscy rzeczoznawcy majątkowi znajdą się w niekorzystnym położeniu wobec konkurencji z innych krajów. W rzeczywistości opracowanie nowego ogólnoeuropejskiego systemu było nieuniknione, ponieważ pomysł ten miał poparcie przytłaczającej większości stowarzyszeń rzeczoznawców w Europie.

W tym czasie wiele banków oraz inwestorów zagranicznych wyrażało obawy dotyczące braku harmonizacji kwalifikacji w zawodzie rzeczoznawcy i standardów zawodowych w Europie. Uważano to za czynnik przeszkadzający w osiągnięciu przejrzystości rynku. Nie można było na przykład stwierdzić, czy w sprawozdaniach finansowych dotyczących funduszu posiadającego nieruchomości w Hiszpanii, Niemczech i Polsce, ich wartości rynkowe podane dla każdego kraju są obiektywnie porównywalne.

W ramach projektu pilotażowego w Polsce udało się zapewnić, by wszyscy pracujący w zawodzie rzeczoznawcy majątkowi należący do stowarzyszenia zrzeszonego w PFSRM, posiadający trzyletnie doświadczenie zawodowe, mieli prawo do złożenia wniosku o nadanie statusu REV bez potrzeby poddania się dodatkowemu egzaminowi, choć nie bez formalności administracyjnych i kosztów.

Dzisiaj wielu polskich rzeczoznawców majątkowych posiadających status REV ma wątpliwości, czy dodatkowy certyfikat przyniósł im jakiekolwiek korzyści finansowe poza większym prestiżem zawodowym. Być może nie będą się ubiegać o odnowienie statusu REV, gdy w tym roku (maj 2013) wygasną ich certyfikaty przyznane na 5 lat. Zanim jednak zrezygnują z prawa do umieszczania skrótu REV po nazwisku, powinni rozważyć potencjalne korzyści, które mogą uzyskać w przyszłości, skoro liczba rzeczoznawców posiadających uprawnienia Recognised European Valuers w krajach takich jak Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Austria, Grecja, Norwegia, Polska, Łotwa, Rumunia i Rosja wynosi obecnie łącznie 1800 osób. Wyrobienie wysokiej jakości marki, do której posiadania aspiruje każdy, wymaga czasu. TEGoVA wciąż ma przed sobą jeszcze tą część drogi w promowaniu REV. Ale pierwsze  rezultaty są obiecujące.

Kryzys finansowy, który nastąpił po bankructwie banku Lehman Brothers w 2008 roku, spowodował, że wprowadzenie skutecznego ogólnoeuropejskiego systemu certyfikacji stało się jeszcze bardziej naglące. Wcześniej przepisy UE nie miały zbyt wielkiego wpływu na działalność rzeczoznawców, a organy nadzorcze koncentrowały się na rachunkowości, audycie i wartości godziwej z powodu sporów księgowych, ale nigdy na wycenach. Zakładano bowiem, że to rynki poradzą sobie z problemami wyceny. Teraz jednak oczy wszystkich skierowały się na wycenę nieruchomości. Niedawno przyjęte dyrektywy, takie jak dyrektywa w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, zmieniona dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych oraz dyrektywy w sprawie usług mają wpływ na zawód rzeczoznawcy majątkowego i zasady profesjonalnej praktyki. Unia Europejska wzięła na siebie aktywną rolę w procesie harmonizacji rzeczoznawstwa majątkowego w Europie, TEGoVA zaś podejmuje ustawiczne wysiłki w Brukseli, by lobbować za harmonizacją kierowaną przez rzeczoznawców, a nie narzucaną z góry przez polityków. Program REV jest niezwykle ważny dla wysiłków podejmowanych przez TEGoVA, w rozmowach z UE, w szczególności na temat dyrektywy usługowej. Chociaż dyrektywa ta już zapewnia paszport europejski, potwierdzając prawo rzeczoznawców do przeprowadzania wycen poza krajem zamieszkania, nie uwzględnia umiejętności rzeczoznawczych niezbędnych do prowadzenia działalności poza rynkiem własnego kraju.

Wydaje się, że program REV wypełnił tę lukę tuż przed ustawodawcą. Prawdopodobne jest, że certyfikat REV przyznawany jednorazowo na 5 lat stanie się obligatoryjnym wymogiem dla rzeczoznawców majątkowych zamierzających uczestniczyć w zleceniach transgranicznych. Oczywiście, w większości przypadków prace będą wykonywać rzeczoznawcy lokalni na zlecenie funduszy inwestujących w całej Europie. Fundusze będą jednak dbały o to, by lokalni rzeczoznawcy, których zatrudniają w różnych krajach Europy, spełniali przynajmniej minimalne wymagania dotyczące wykształcenia, umiejętności i doświadczenia. Status REV powinien dać im właśnie taką pewność.

Należy zauważyć, że certyfikaty REV nie są, z założenia, nowym rodzajem kwalifikacji, lecz raczej potwierdzeniem istniejących kwalifikacji ocenianych z punktu widzenia spełniania szeregu wymogów minimalnych. Dlatego istniejące kwalifikacje i doświadczenie rzeczoznawcy z uprawnieniami Recognised European Valuer w Polsce można obecnie porównywać z kwalifikacjami i doświadczeniem rzeczoznawcy z tym samym tytułem w innym kraju. Nigdzie potrzeba tego rodzaju certyfikacji nie jest bardziej widoczna niż na znaczącym i zamożnym rynku nieruchomości w Niemczech. Niezależnie od już istniejących znanych systemów certyfikacji rzeczoznawców Niemcy podchodzą entuzjastycznie do certyfikatów REV. W tym kontekście znamienny jest fakt, że ponad rok temu do TEGoVA wstąpił organ certyfikujący HypZert, który uzyskał certyfikaty REV dla swoich 800 najlepiej wykwalifikowanych rzeczoznawców majątkowych. HypZert jest wiodącym organem certyfikującym dla rzeczoznawców majątkowych w Niemczech. Organ ten przyznaje certyfikaty zgodnie z normą światową ISO/IEC 17024. Kandydaci do certyfikatu HypZert muszą wykazać wysoki poziom wykształcenia, wieloletnie doświadczenie zawodowe, przestrzeganie standardów zawodowych oraz fachową wiedzę finansową. Obecnie wiele instytucji finansowych i prawie każdy bank państwowy i hipoteczny w Niemczech zatrudnia głównie rzeczoznawców posiadających certyfikat HypZert.

Podobnie jak w przypadku RICS nie można ignorować ani nie doceniać rosnącego wpływu HypZert w Europie. Tak samo nie można pominąć faktu, że większość rzeczoznawców majątkowych pracujących na zlecenie banków w Niemczech posiada certyfikat Recognised European Valuer.

dodano: Sobota, 27/04/2013 15:12

ostatnia aktualizacja: Czwartek, 20/10/2016 15:18